Ik een b*tch? Prima!

In deze blog leg ik je uit wat de gender bias is en wat dit voor een effect heeft op hoe vrouwen beoordeeld worden. Letterlijk naar het Nederlands vertaalt betekent gender bias ‘gendervooroordeel’. En wat het inhoudt is dat mannen en vrouwen verschillende (ongegronde) labels krijgen opgeplakt voor gelijk gedrag. Dit kan voor zowel mannen als vrouwen nadelig zijn. Maar in deze blog richt ik mij vooral op de vrouwen onder ons.

Vrouwen worden anders beoordeeld dan mannen
En dat is een reden waarom je als vrouw, zoals de titel al triggert, al snel een bitch wordt genoemd als je goed in iets bent en grenzen stelt. ‘’Nou je hoeft niet streng te doen hoor madame die alles weet.’’ Terwijl dit gedrag bij een man wordt aangemoedigd. ‘’Wat een competente vent zeg. En zo duidelijk, top’’!
Vrouwen, zoals blijkt uit onderzoek, worden namelijk beoordeeld op twee assen: ‘’Ben je aardig?’’ versus ‘’Ben je competent?’’ Bij vrouwen wordt niet gedacht dat ze beiden kunnen zijn, waar een man dat zogenaamd wel zou kunnen. Als vrouw word je dus óf aardig gevonden, óf competent. Oneerlijk? Hell yeah!
Als je als vrouw laat zien hoe goed je in iets bent word je al snel een bitch genoemd.
Dit specifieke vooroordeel maakt dat vrouwen lastiger op een impactvolle functie terechtkomen. Eindelijk lig je constant in een soort spagaat:

• Wanneer je collega’s je mega aardig vinden en jouw verschijning een glimlach op hun gezicht tovert, dan kun je ervan uit gaan dat diezelfde collega’s je niet competent achten. In ieder geval niet dusdanig competent genoeg om het ver te schoppen, want je begeeft je op de as van aardigheid. Competent zul je niet zijn, je bent immers al aardig bevonden.
• Zien jouw collega’s jou daarentegen als de probleemoplosser, degene die de meest lastige situaties het hoofd biedt? Dan kun je ervan uit gaan dat ze je niet zo graag mogen. Voor hen val je buiten het hokje ‘aardig’. You can’t have both!

Hoe belachelijk dit ook klinkt: we doen er (bijna) allemaal (onbewust) aan mee. En het meest bizarre zoals ik al eerder noemde: mannen hebben niet te maken met dit vooroordeel, want die blijken uit onderzoek heel goed aardig én competent gevonden te kunnen worden. Hoe lastig is het dan wel niet voor vrouwen om hier tegenop te boksen? Hoe moeilijk wordt carrière en impact maken dan voor vrouwen?

Van de site van Women Inc.:

Gender bias komt erop neer dat we de competenties van mannen automatisch hoger inschatten dan die van vrouwen. Dit heeft verregaande gevolgen. Zo blijkt uit een Zweeds onderzoek dat vrouwelijke ondernemers structureel minder financiering ontvangen van durfkapitaalfirma’s dan mannelijke ondernemers. Ook in functioneringsgesprekken heeft gender bias grote gevolgen: vrouwen krijgen vagere feedback dan mannen en worden ruim 2 keer zo vaak als mannen aangesproken op hun “agressieve” manier van communiceren. Hoewel het compleet ‘ontbiassen’ van mensen niet geheel mogelijk is kunnen we hier wel maatregelen tegen nemen. Door middel van trainingen en duidelijke protocollen. (Women Inc. , 2017)

WOMEN Inc. Is een non-profitorganisatie die zich inzet voor een samenleving waarin je gender en sekse niet bepalen welke kansen je hebt. Zeker waard om te checken 👉 https://www.womeninc.nl/

Andere vooroordelen waar vrouwen mee te maken krijgen die uit onderzoeken naar voren komen zijn de volgende:

• Vrouwen krijgen andere en tevens vagere feedback dan mannen
• Wanneer vrouwen hun boosheid op de werkvloer tonen dan wordt dit gezien als emotionele onstabiliteit. Bij mannen wordt dit als ‘sterk’ bestempeld.
• Vrouwen worden veel vaker onderbroken wanneer zij aan het woord zijn dan mannen
• Vrouwen krijgen promotie op basis van prestaties terwijl mannen promotie krijgen op basis van hun ‘toekomstige potentieel’

Mocht je een van de onderzoeken willen lezen, hierbij een voorbeeld:

http://www.leadershippsychologyinstitute.com/women-the-leadership-labyrinth-howard-vs-heidi/

Maarrr zoals de titel als zegt: Ik een bitch? Prima joh! Want eigenlijk geeft deze benoeming aan dat je je werk goed doet, dat je competent bent! Ik weet het.. niet helemaal de benoeming waar je op hoopte, maar helaas wel zoals het vooralsnog werkt.. 😐

Wat te doen?
Ja wat te doen? Anders dan het omdenken van deze ‘fantastische’ benaming. Want daarmee lossen we uiteindelijk het probleem natuurlijk niet op.
Hierbij een paar quick tips:

• Deels moet je hier als vrouw helaas doorheen en daarbij moet je je ego inzetten om te laten zien wat je kunt. Ook al ben je als vrouw bang voor afwijzing. Bang om buiten de groep te vallen. Even een korte reminder als je bang bent dat mensen je niet aardig vinden: Bedenk dat maar één derde  van de mensen op deze aarde jou aardig vindt. En dat je daar weinig tot niets aan kunt veranderen.

👇

>1/3 vindt jou aardig

>1/3 vindt jou niet aardig

>1/3 heeft niets mét maar ook niet tegen jou

Op het moment dat je je dit realiseert wordt je werk doen zoals jij wilt een stuk gemakkelijker.

• Vraag hele concrete feedback aan jouw collega’s of leidinggevende. Dit vanwege het eerder genoemde punt dat vrouwen andere en tevens vagere feedback krijgen dan mannen.
• Laveer tussen wat gewenst is en wat je zelf wilt bereiken. De maatschappij ziet vrouwen graag als zorgelijk en aardig. Zorg dan ook dat je zo (al is het maar een beetje en met tegenzin) overkomt op anderen. Dat betekent niet dat je niet capabel en competent mag overkomen. Zorg dat er zoveel mogelijk balans hiertussen is. Helaas moeten we hier als vrouwen nog politiek over nadenken..
• En aanvullend op het vorige punt: omarm je vrouwelijke kwaliteiten, de sterke punten van vrouwelijk leiderschap. Om carrière te maken hoef je niet als een kerel over te komen. Ik zeg het weer even heel zwart wit: Wees gericht op samenwerken en verbinding, coöperatie. Leg de focus op mens en gevoel, intuïtie en empathie. Toon inlevingsvermogen en maak beslissingen kijkend naar de lange termijn. Ga voor die win- win situatie.

Despina Tsagari who has served many leadership positions – her last assignment was Country Manager for Beiersdorf- She believes that women leaders contribute in different, equally valuable ways to an organization: “Women usually act more than male leaders based on their innate strengths (e.g. creativity and collaboration) in their everyday approach to work. But the most important contribution for me, is that a female leader would rely more on her emotional intelligence (EI) i.e. self-awareness, managing our emotions, empathy, and social skill. Women tend to have an edge over men when it comes to these basic skills. That edge may matter more than ever in the workplace, as more companies are starting to recognize the advantages of high EI when it comes to almost all positions”.

Leadership Psychology Institute: leadership psychology institute | Women & the Leadership Labyrinth Howard vs. Heidi

Met bovenstaande tips je een beetje aanpassen is zeker niet erg, maar er zijn natuurlijk grenzen. We kunnen ook zorgen dat mensen op de werkvloer beter worden voorgelicht over hoe gender bias werkt. Hoe het komt dat mensen zo ten onrechte bevooroordeeld zijn over mannen en vrouwen. Zodat wij vrouwen in de toekomst niet twee keer zo hard moeten werken voor onze carrière ten opzichte van een mannelijke collega. Wellicht is hier een mooie rol weggelegd voor de HR-afdelingen binnen bedrijven om hierover toelichting te geven zou je denken. Als zij mensen leren hoe zij een functioneer- of beoordelingsgesprek dienen te vieren. Maar ergens het is ook te makkelijk om alleen maar te wijzen naar HR. Ik heb dit als Hoofd HR van dichtbij meegemaakt. De HR-afdeling wordt vaal als bemoeierig bestempeld als zij dit soort dingen aanstippen en tevens hebben zij hun handen al vol aan andere dingen die vaak op het bureau van HR gedumpt worden. Het is een breder iets.

And let’s hear a view from across the Atlantic, Boston Massachusetts –Kathryn Stanley, PhD (Co founder of Navigated Breakthrough Analytics Group and Professor of Organizational and Leadership studies) reports the following:
“The main challenge for women in leadership positions is managing the fundamental attribution errors made about them due to gender biases in society.
Therefore women must work harder to be seen as well intended, likable leaders. To do this they must spend more time building relationships, especially with other female peers and subordinates. Because they have to spend more time chatting to build relationships they are sometimes judged by male supervisors as wasting time at the water cooler or passive leaders afraid to command. This double-bind forces them to walk a tight rope. Studies show that when boards of directors have women on them, the company is significantly less likely to go bankrupt.
Also, as with any underprivileged group, women leaders have learned to influence without authority. Doing this requires competency in negotiation, stakeholder analysis, dialog, entrepreneurialism and strategic thinking. All of these qualities serve their organizations very well. The economy of the world and the evolution of our global community will benefit from not only including more women but also people of color and anyone who does not fit the Type A, tall white male stereotype of a leader’’.

Leadership Psychology Institute: leadership psychology institute | Women & the Leadership Labyrinth Howard vs. Heidi

Laten we ons bewust zijn van de gender bias. En wat het inhoudt. Laten we met elkaar (en zeker op de werkvloer) hierover het gesprek blijven aangaan. Iets waar voorlichting over moet komen op scholen, in studies op het hoger onderwijs et cetera. Iets waar CEO’s zelf het belang van moeten zien en dit moeten uitdragen. Daar komen wij als vrouwen van pas. Vrouwen die impact willen maken en dit podium wel willen pakken om de boodschap te verkondigen.

Verdere bronnen:

(SheConsult Collegreeks Vrouwenbrein 2021)

(Women Inc. , 2017 https://www.womeninc.nl/actueel/hoe-gender-bias-invloed-heeft-op-je-kansen)

(Jan Magazine, z.d. https://www.jan-magazine.nl/netwerk/a26648351/gender-bias-vrouwen/)